मुलींचे भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी आणि छोट्या बचतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी केंद्र सरकारने 4 डिसेंबर 2014 रोजी, सुकन्या समृद्धी ही मुलींसाठी एक विशेष ठेव योजना सुरू केली. सुकन्या समृद्धी खाते मुलीच्या जन्मापासून ते दहा वर्षांची होईपर्यंत मुलीच्या नावाने तिचे पालक किंवा पालक उघडू शकतात.
सुकन्या समृद्धी खाते:
कोणत्याही पोस्ट आॅफिसमध्ये किंवा अधिकृत बँकेच्या शाखेत उघडता येते. हे खाते मुलीच्या जन्माच्या वेळी किंवा ती 10 वर्षांची होईपर्यंत उघडता येते. खाते उघडताना, आर्थिक वर्षात किमान 250 रुपये आणि जास्तीत जास्त 1.5 लाख रुपये जमा करावे लागतील. एका मुलीच्या नावाने एकच खाते उघडता येते.
एक किंवा दोनच मुलींसाठी:
जर कुटुंबात दोन मुली असतील तर हे खाते दोघांसाठी उघडता येते. एका कुटुंबातील दोनपेक्षा जास्त मुलींचे खाते या योजनेत जोडले जाऊ शकत नाही. तथापि, जुळ्या मुलांच्या बाबतीत, संबंधित प्रमाणपत्रांच्या निर्मितीवर तिसरे खाते देखील उघडले जाऊ शकते. मुलीचे वय 10 वर्षे पूर्ण होण्याआधी, फक्त पालक खाते चालवतील, परंतु त्यानंतर, खातेदार मुलगी स्वत: देखील खात्याचे संचालन करू शकेल. हे खाते देशात कुठेही हस्तांतरित केले जाऊ शकते. सुकन्या ठेव योजनेअंतर्गत 10 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या मुलीचे खाते उघडता येत नाही.
असे आहेत नियम:
1. हे खाते एक हजार रुपयांच्या सुरुवातीच्या ठेवीसह उघडले जाईल आणि एका आर्थिक वर्षात किमान एक हजार आणि जास्तीत जास्त एक लाख पन्नास हजार रुपये जमा करता येतील.
2. खाते उघडल्याच्या तारखेपासून चौदा वर्षे पूर्ण होईपर्यंत खात्यात रक्कम जमा करता येते. खात्यात किमान रक्कम जमा झाली नसेल तर किमान ठेव रकमेसह रु.50. वार्षिक दंड भरून खाते नियमित केले जाऊ शकते.
3. अधिसूचित करण्याच्या दराने वार्षिक किंवा मासिक व्याज देय असेल.
4. मुलगी वयाची दहा वर्षे पूर्ण करेपर्यंत पालकांकडून खाते उघडले जाईल आणि चालवले जाईल. मुलगी दहा वर्षांची झाल्यानंतर, ती स्वत: खाते चालवू शकते. खाते भारतात कुठेही हस्तांतरित केले जाऊ शकते.
5. मुलीचे वय अठरा वर्षे झाल्यावर खात्यातून जमा केलेल्या रकमेच्या पन्नास टक्के रक्कम काढण्याची परवानगी दिली जाईल.
मुलीच्या मृत्यूनंतर, पालकाकडून खाते बंद केले जाईल आणि व्याजासह रक्कम काढली जाईल.
6. खाते उघडण्याच्या तारखेपासून एकवीस वर्षे पूर्ण झाल्यावर खाते परिपक्व होईल.
7. जर मुलीचे लग्न २१ वर्षे पूर्ण होण्याआधी झाले असेल, तर लग्नाच्या तारखेनंतर खाते चालवण्यास परवानगी दिली जाणार नाही. खाते बंद केल्यानंतर, पैसे काढण्याच्या स्लिपद्वारे व्याजासह जमा रक्कम प्राप्त होईल.
असे उघडा खाते :
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी सर्वप्रथम अधिकृत बँक किंवा पोस्ट आॅफिसमध्ये खाते उघडावे लागेल. मुलीचे वय 10 वर्षे होईपर्यंत तिचे पालक किंवा पालक हे खाते उघडू शकतात. मुलीच्या नावाने फक्त एकच खाते उघडता येते. जर कोणाला दोन मुली असतील तर त्याला दोन स्वतंत्र खाती उघडावी लागतात. जर एखाद्याला तिप्पट (तीन) मुली असतील तर त्यालाही या योजनेचा लाभ मिळेल.
व्याज दर
या योजनेंतर्गत खात्यात जमा होणाऱ्या रकमेवर भारत सरकारकडून दरवर्षी व्याजदर जाहीर केले जातील. व्याज दर 8.1 टक्के (व्हेरिएबल) निश्चित करण्यात आला आहे.
हस्तांतरण सुविधा
ज्या शहरातून हे खाते उघडले जाईल, ते इतर कोणत्याही शहरात देखील हस्तांतरित केले जाऊ शकते. म्हणजेच ते संपूर्ण भारतात कुठेही हस्तांतरित केले जाऊ शकते.
ठेव निधी
हे खाते किमान रु. 250 किंवा त्याच्या रु. 100 च्या पटीने उघडता येते. एका आर्थिक वर्षात या खात्यात किमान 250 रुपये आणि कमाल 1.5 लाख रुपये जमा केले जाऊ शकतात. खाते उघडण्याच्या तारखेपासून 14 वर्षे पूर्ण होईपर्यंत ही रक्कम जमा केली जाईल.
ही रक्कम नियमितपणे कोणत्याही खात्यात जमा न केल्यास त्यावर वार्षिक 50 रुपये दंडही आकारला जाईल.