तो काळ 1962 चा होता जेव्हा चीनशी युद्ध हरल्यानंतर संपूर्ण देश दु:खाच्या सागरात बुडाला होता. कारण या पराभवामुळे देशाचे मनोधैर्य खचले होते. दरम्यान, कवी प्रदीप देखील युद्धाच्या परिणामाबद्दल खूप दुःखी होते. त्यामुळे एके दिवशी संध्याकाळी मुंबईच्या माहीम बीचवर फिरत असताना त्यांच्या मनात काही शब्द आले. ते शब्द त्यांनी कागदावर उतरवले. ते शब्द त्या गाण्याचे होते जे आजही राष्ट्रगीत आणि राष्ट्रगीतानंतर सर्वाधिक प्रसिद्ध आणि लोकप्रिय ठरले आहे. असेच एक गाणे जे ऐकल्यावर लोकांमध्ये उत्साह आणि आनंद निर्माण होतो ते म्हणजे ‘ए मेरे वतन के लोगों’ हे लोकप्रिय गाणे.
एकट्या दिल्लीला गेल्या लता मंगेशकर :
हे गाणे प्रसिद्ध गायिका लता मंगेशकर यांनी गायले. या गाण्यामागेही एक कथा होती. लताजी त्यांच्या बहिण आशा भोसले यांच्यासोबत हे गाणे गाणार होत्या. त्यांनी एकत्र रिहर्सलही केली होती. पण काही कारणास्तव आशाजींनी दिल्लीला जाण्यास नकार दिला. त्यामुळे लताजींना शेवटी एकट्यानेच दिल्लीला जावे लागले. या गाण्यासाठी कवी प्रदीप यांनी लता मंगेशकर यांना गाण्यास सांगितले होते. तसेच, ‘ए मेरे वतन के लोगों…’चे पहिले सादरीकरण 1963 मध्ये प्रजासत्ताक दिनाच्या सोहळ्यात दिल्लीत होणार होते.
अनेक दिग्गजांची हजेरी :
या गाण्याचे संगीतकार सी. रामचंद्र यांनी लतादीदींना गाण्याची म्युझिक टेप दिली होती. त्यामुळे लताजी जहाजातच ते गाणे ऐकत आल्या. यासोबतच दिल्लीतील ज्या स्टेडियममध्ये हा सोहळा होणार होता, त्या स्टेडियममध्ये अनेक प्रसिद्ध लोक हजेरी लावणार होते. तत्कालीन राष्ट्रपती सर्वपल्ली राधाकृष्णन, पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू आणि त्यांची कन्या इंदिरा गांधी तसेच दिलीप कुमार, राज कपूर यांसारख्या अनेक प्रसिद्ध व्यक्तीही या कार्यक्रमाला हजर होत्या. .
लतादीदी आधी थोड्या घाबरल्या होत्या :
हे गाणे अप्रतिमपणे सादर करणाऱ्या लताजी सुरुवातीला या गाण्याबद्दल थोडे घाबरल्या होत्या. लताजी म्हणाल्या की, मी आधी अल्लाह तेरो नाम आणि नंतर ओ मेरे वतन के लोगों… हे संपूर्ण खचाखच भरलेल्या स्टेडियममध्ये गायले. आपल्या अनुभवाचे वर्णन करताना लताजी म्हणाल्या की, माझा परफॉर्मन्स दिल्यानंतर मला खूप समाधान वाटले. त्यानंतर स्टेजच्या मागे गेल्यावर मी एक कप कॉफी प्यायले. प्रेक्षकांना माझं गाणं एवढं आवडतं याची मला अजिबात कल्पना नव्हती.
माझे डोळे पाणावले: नेहरू
या प्रसंगाबद्दल लता दीदी सांगतात की काही वेळाने मेहबूब खान माझ्याकडे आला आणि म्हणाला, चला तुम्हाला पंडितजी म्हणजे त्यावेळचे पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू बोलावत आहेत. मी त्यांच्याजवळ गेल्यावर पंडितजींसह सर्वांनी उभे राहून मला नमस्कार केला. पंडितजी म्हणाले की खूप छान माझ्या डोळ्यात पाणी आले.
यानंतर मी मुंबईला परतले तेव्हा हे गाणं इतकं प्रसिद्ध होईल की सगळ्यांच्या लक्षात राहील याची कल्पनाही नव्हती. या प्रदर्शनापूर्वी प्रसिद्ध कवीने मला सांगितले की, देखना लता हे गाणे खूप प्रसिद्ध होईल. हे लोक नेहमी लक्षात ठेवतील. कवी प्रदीप यांनी सांगितलेले ते शब्द प्रत्यक्षात उतरले आणि कोणत्याही हिंदी चित्रपटाचा भाग नसतानाही हे गाणे प्रत्येक हिंदुस्थानींच्या हृदयाचा अभिमान बनले.