बाराबंकी : गुरांवर चाऱ्याचे असे संकट प्रथमच आले आहे. पेंढ्या तर दूरच, भाताच्या भूशाचे दरही गगनाला भिडले आहेत. बटाटा, धानापेक्षाही महागड्या दराने पेंढा विकला जात आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत भाताच्या भूशाच्या दरात मोठी वाढ झाली आहे. पशुपालक चाऱ्यासाठी शहरातून गावोगाव भटकत आहेत. अशा विचित्र परिस्थितीत आता दुधाचे दर वाढवण्याची तयारी सुरू आहे.
उत्तर प्रदेश राज्यातील पशुसंवर्धन विभागाच्या आकडेवारीवर नजर टाकल्यास सध्या जिल्ह्यात गायी, म्हशी, शेळ्या, घोडे आदींसह सुमारे साडेआठ लाख पशुपालक आहेत, तर जिल्ह्यात पशुपालकांची संख्या सुमारे चार लाख आहे. जिल्ह्यात गव्हाचा पेंढा 1400 ते 1600 रुपये प्रतिक्विंटल दराने विकला जात आहे, तर भाताचा पेंढा कापून तयार केलेला पेंढाही 1200 ते 1300 रुपयांना विकला जात आहे.
बाराबंकी शहरातील केडी सिंग बाबू स्टेडियमजवळील रस्त्याच्या कडेला पेंढा बाजारात मंगरवाल गावातील नूर मोहम्मद यांनी सांगितले की, ते गावागावांतून पेंढा विकत घेतात आणि बाजारात आणतात. 100 ते 200 रुपये प्रति क्विंटल नफा मिळतो. आता गावांमध्येही पेंढ्याची तीव्र टंचाई आहे. खेड्यापाड्यातही 1400 रुपये प्रतिक्विंटल दराने खरेदी करावी लागत आहे.
पेंढा व्यापारी असद यांनी सांगितले की, त्यांना अयोध्या, बस्ती आणि पूर्वांचल जिल्ह्यातून पेंढा आणावा लागतो. चाऱ्याचा एवढा तुटवडा मी पहिल्यांदाच पाहिला. मुख्य पशुवैद्यकीय अधिकारी मार्कंडेय सिंह म्हणाले की, पेंढ्याच्या दरात मोठी वाढ झाली आहे. जिल्ह्यातील 39 गो निवारा स्थळांसाठी गेल्या वर्षी पेंढ्याचे टेंडर काढण्यात आले होते, त्यामुळे कोणतीही अडचण नाही. मार्चनंतर पुन्हा निविदा काढल्या जातील.
भातापेक्षा पेंढा महाग, बजेट गडबड
पशुपालक व शेतकरी नेते रामकिशोर पटेल म्हणाले की, पेंढा, चुनी, कोंडा हे सर्वच इतके महाग झाले आहे की लहान-मोठ्या सर्व पशुपालकांचे बजेट कोलमडले आहे. शेतकऱ्यांचा धान खुल्या बाजारात 1300 ला विकला जात असला तरी पेंढ्याचा भाव 1500 च्या पुढे जात आहे. नसीरपूरचे पशुपालक सत्यनम यांनी सांगितले की, बटाट्याचा भाव सुमारे 1000 रुपये, भात 1300 ते 1400 रुपये, तर पेंढा सुमारे 1500 रुपये विकला जात आहे.
कोठीचे पशुपालक रामू यांनी सांगितले की, कोंड्याची किंमत 2500 ते 2600 रुपये प्रतिक्विंटल आहे. गतवर्षी 1700 ते 1900 च्या दरम्यान कोंडाचे दर होते. वरून पेंढा महाग झाला आहे. आता दुधाचे भाव वाढवणे ही आपली मजबुरी आहे. जरौलीचे पशुपालक अशोक शुक्ला म्हणाले की, आता नवीन पेंढा एप्रिलच्या अखेरीस येईल. चाऱ्याची टंचाई असताना पेंढा आणि पेंढ्याचे भाव ज्या प्रकारे वाढले आहेत, त्यावरून या चारा संकटातून सुटका होण्याचा मार्ग नसल्याचे स्पष्ट होत आहे.