जॉन्सन अँड जॉन्सन या फार्मा कंपनीचे टॅल्क-आधारित बेबी-पावडर एकेकाळी लहान मुले आणि महिलांमध्ये खूप लोकप्रिय होते. मात्र यामुळे कॅन्सर होत असल्याचे समोर आल्यानंतर आता जगभरात त्यावर बंदी घातली जाऊ शकते. पावडरच्या विक्रीवर जागतिक बंदीचा प्रस्ताव देण्यासाठी यूकेमधील कंपनीचे भागधारक एकत्र आले आहेत. विशेष म्हणजे या पावडरमुळे जॉन्सन अँड जॉन्सनवर महिलांना कॅन्सर झाल्याची ३४ हजार प्रकरणे कोर्टात सुरू आहेत. काही वर्षांपूर्वी महाराष्ट्रातही या पावडरला बंदी केली होती, नंतर ती पुनः उठविण्यात आली.
अमेरिकेत या पावडरमध्ये एक प्रकारचा एस्बेस्टोस, क्रेसोटाइल फायबर आढळून आला, त्यानंतर कर्करोगाचा संशय आल्याने, हा घटक कर्करोगजन्य मानला जातो. तिच्या पावडरवर हजारो महिलांनी गर्भाशयाचा कर्करोग झाल्याचा दावा केला. यावर कंपनीने 2020 मध्ये अमेरिका आणि कॅनडात बेबी पावडरची विक्री घटल्याचे कारण सांगून विक्री बंद केली. मात्र आजही ब्रिटनसह जगातील इतर देशांमध्ये त्याची विक्री होत आहे. आता TulipShare या UK मधील गुंतवणूक व्यासपीठाने कंपनीच्या भागधारकांच्या वतीने विक्री थांबवण्याचा प्रस्ताव तयार केला आहे. ऑफरसाठी आवश्यक समभाग गोळा करण्यासाठी भागधारक त्यांचे समभाग एकत्र करत आहेत. हा प्रस्ताव अमेरिकन शेअर बाजार नियामक संस्था SEC कडे पाठवण्यात आला आहे. एप्रिलमध्ये कंपनीची वार्षिक बैठक असून, त्यात हा प्रस्ताव आणण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत.
$200 दशलक्ष नुकसान भरपाई
अमेरिकेत, मिसुरी न्यायालयाने कॅन्सरने पीडित महिलांच्या 22 याचिकांमध्ये जॉन्सन अँड जॉन्सनच्या विरोधात निर्णय दिला. यामध्ये कंपनीने $200 दशलक्ष (आज सुमारे 15 हजार कोटी) नुकसान भरपाई आणि खटल्याचा खर्च म्हणून दिला आहे. भविष्यात अशी भरपाई द्यावी लागू नये म्हणून, त्याने आपल्या पावडर उत्पादनाची स्वतंत्र कंपनी बनवली आणि नंतर विवादास्पदरित्या दिवाळखोर घोषित केले.
कॅन्सर झाल्याची वस्तुस्थिती अजूनही मान्य करायला तयार नाही
हे सर्व असूनही, कंपनीने अनेक अहवालांचा हवाला देऊन म्हटले आहे की आपल्या बेबी पावडरमुळे कर्करोग होत नाही. पावडरमध्ये वापरलेले सर्व घटक सुरक्षित आहेत. ते चुकीचे म्हणून रद्द करण्याच्या नवीनतम भागधारकांच्या प्रस्तावाविरुद्ध SEC ला लिहिले कारण पावडर कर्करोगाची हजारो प्रकरणे न्यायालयात प्रलंबित आहेत.
कामगार खासदार म्हणाले, भागधारक बरोबर आहे
ब्रिटनचे लेबर खासदार इयान लॅव्हरी यांनी गेल्या वर्षी संसदेत सांगितले की जॉन्सन अँड जॉन्सनने अमेरिकेच्या बाहेर टॅल्कम पावडर उत्पादनांची विक्री सुरू ठेवणे अयोग्य आहे. त्यांनी भागधारकांच्या प्रस्तावाला न्याय दिला. “कर्करोगाला कारणीभूत असलेले हे भयंकर उत्पादन यूके आणि जगभरात विकले जात आहे आणि कंपनी प्रचंड नफा कमावत आहे,” तो म्हणाला.