स्मार्ट फलोत्पादन तंत्रज्ञानाद्वारे भाजीपाला आणि फळबागांमध्ये भरघोस उत्पन्न आणि अनेक फायदे मिळू शकतात. या तंत्रज्ञानामुळे उत्पादन आणि गुणवत्ता तर सुधारतेच, शिवाय शेतकऱ्यांचे उत्पन्नही वाढते. स्मार्ट फलोत्पादन तंत्रज्ञानाचा अवलंब करून शेतकरी अधिक उत्पादन, उच्च दर्जा आणि कमी खर्चात चांगले परिणाम मिळवू शकतात. हे तंत्रज्ञान भारतीय शेतीला नवी दिशा देण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावत असून भविष्यात त्याचा आणखी विस्तार होण्याची शक्यता आहे.
भारतातील विविध राज्यांमध्ये स्मार्ट फलोत्पादन तंत्रज्ञानाचा वापर झपाट्याने वाढत आहे. या तंत्रज्ञानाच्या वापराने कृषी उत्पादनात वाढ होत आहे. शेतकऱ्यांना आता या तंत्रज्ञानाचे महत्त्व समजू लागले असून त्याचा अवलंब करून ते त्यांच्या शेतात चांगले परिणाम मिळवू लागले आहेत. स्मार्ट फलोत्पादन तंत्रज्ञान प्रगत तंत्रज्ञानाचा संदर्भ देते जे शेती आणि बागकाम अधिक प्रभावी आणि उत्पादक बनविण्यात मदत करतात. यामध्ये इंटरनेट ऑफ थिंग्ज (IoT), सेन्सर्स, ड्रोन, रोबोटिक्स आणि डेटा ॲनालिटिक्स यांसारख्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो.
आषाढीच्या उपवासासाठी रताळ्यांची काय भावाने विक्री झाली
सेन्सर आणि रिमोटद्वारे सिंचन आणि पीक निरीक्षण
डॉ. एस.के. सिंग, प्राध्यापक, डॉ. राजेंद्र प्रसाद केंद्रीय कृषी विद्यापीठ, समस्तीपूर, बिहार आणि प्रमुख अन्वेषक, अखिल भारतीय फळ संशोधन प्रकल्प यांच्या मते, स्मार्ट फलोत्पादन तंत्रज्ञानामध्ये तापमान, आर्द्रता, प्रकाशाची तीव्रता, मातीची आर्द्रता आणि पर्यावरणीय परिस्थितीचा वास्तविक डेटा मोजणे समाविष्ट आहे. पोषक पातळी गोळा केली जाते. हे झाडांच्या वाढीचे निरीक्षण आणि व्यवस्थापन करण्यास मदत करते. इंटरनेट ऑफ थिंग्ज (IoT) विविध उपकरणे आणि घटकांची कनेक्टिव्हिटी सक्षम करते, डेटा एक्सचेंज आणि उपकरणांचे रिमोट कंट्रोल सुलभ करते. स्वयंचलित सिंचन प्रणाली वनस्पतींच्या पाण्याच्या गरजा निर्धारित करण्यासाठी सेन्सर आणि हवामान डेटा वापरतात, वनस्पतींना योग्य वेळी आणि योग्य प्रमाणात पाणी देतात.
आठवड्याचा कृषी सल्ला: पाणी साचून राहणार नाही याची घ्या दक्षता
समस्यांची सुरुवातीची चिन्हे आणि कमी जागेत जास्त उत्पन्न
डॉ. एस.के. सिंग यांच्या मते, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (एआय) आणि मशीन लर्निंग (एमएल) प्रणालींद्वारे, ते लवकर निरीक्षणे करते आणि वनस्पतींचे आरोग्य, वाढीचे स्वरूप आणि रोग आणि कीटकांच्या शोधाबद्दल अंदाज देते. या तंत्रज्ञानामुळे शेतकरी कीड, रोग आणि समस्यांपासून वेळीच मुक्त होण्यासाठी कृतिशील निर्णय घेऊ शकतात. उभ्या पद्धतीच्या शेतीमध्ये, उभ्या थरांमध्ये किंवा संरचनेत झाडे उगवली जातात, ज्यामुळे कमी जागेत अधिक उत्पादन मिळते. हे LED लाइटिंग, हायड्रोपोनिक्स आणि स्वयंचलित पोषक वितरण प्रणाली यांसारख्या प्रगत तंत्रज्ञानाचा वापर करते.
शेतकरी मित्रांनो उद्योजक व्हा! अशी स्थापन करा प्रोड्यूसर्स कंपनी
दुरून आपल्या शेताचे निरीक्षण करा
रिमोट मॉनिटरिंग सिस्टीमद्वारे, शेतकरी दूरवरून त्यांच्या शेताचे निरीक्षण आणि नियंत्रण करू शकतात. मोबाइल ॲप्लिकेशन्स किंवा वेब आधारित प्लॅटफॉर्मद्वारे रिअल टाइम डेटामध्ये प्रवेश करू शकतो. पर्यावरणीय पॅरामीटर्स समायोजित करू शकतात आणि गंभीर परिस्थिती किंवा सिस्टम अपयशांबद्दल सूचना किंवा सूचना प्राप्त करू शकतात. डेटा ॲनालिटिक्स शेतीशी संबंधित निर्णय घेण्यास मदत करते. हे संसाधन वाटप ऑप्टिमाइझ करण्यासाठी आणि एकूण उत्पादकता सुधारण्यासाठी नमुने, ट्रेंड आणि सहसंबंध ओळखते.
मोबाईल ऍप्लिकेशन्समुळे अनेक कामे सोपी होतात
भाजीपाला आणि फलोत्पादनामध्ये रोबोट प्रणाली वापरून लागवड, कापणी, वर्गीकरण आणि पीक देखभाल यांसारखी कामे केली जातात. या प्रणाली कामगार आवश्यकता कमी करतात आणि कार्यक्षमता वाढवतात. अक्षय ऊर्जा स्रोत, ऊर्जा-कार्यक्षम प्रकाशयोजना आणि स्मार्ट ऊर्जा व्यवस्थापन तंत्रज्ञान वापरून ऊर्जेचा वापर ऑप्टिमाइझ केला जातो. मोबाईल ऍप्लिकेशन शेतकऱ्यांना त्यांच्या फलोत्पादन प्रणालीचे परीक्षण आणि नियंत्रण करण्यासाठी वापरकर्ता-अनुकूल इंटरफेस वापरण्याची परवानगी देते.
स्मार्ट फलोत्पादन तंत्रज्ञानाने क्रांती आणा
स्मार्ट फलोत्पादन तंत्रज्ञान पर्यावरणीय घटकांचे निरीक्षण आणि नियंत्रण करून आणि उच्च दर्जाची उत्पादने तयार करून उत्पादकता वाढवते. सेन्सर्स आणि ऑटोमेशन सिस्टम वापरून, कचरा कमी करून आणि खर्चात बचत करून संसाधने कार्यक्षमतेने वापरली जातात. रिअल-टाइम डेटा आणि अंतर्दृष्टीवर आधारित वेळेवर निर्णय घेण्याची सुविधा देते. एकूणच, स्मार्ट फलोत्पादनामुळे कृषी क्षेत्रात उत्पादकता, संसाधन कार्यक्षमता, टिकाऊपणा आणि निर्णयक्षमता वाढते. तंत्रज्ञान आणि डेटा-चालित दृष्टिकोन एकत्र करून, त्यात कृषी पद्धतींमध्ये क्रांती घडवून आणण्याची आणि अधिक कार्यक्षम आणि शाश्वत अन्न उत्पादन प्रणालींमध्ये योगदान देण्याची क्षमता आहे.
कृषी सल्ला Soybean Pest: सोयाबीनवर अळ्यांचा प्रादुर्भाव……वेळीच करा व्यवस्थापन……