प्रसिद्ध पत्रकार पद्मश्री विनोद दुआ काळाच्या पडद्याआड

दूरदर्शनपासून आपल्या कारकिर्दीची सुरुवात करणारे प्रसिद्ध पत्रकार विनोद दुआ यांचे शनिवारी दिल्लीतील अपोलो रुग्णालयात निधन झाले. ते 67 वर्षांचे होते. विनोद दुआ यांची मुलगी आणि अभिनेत्री-कॉमेडियन मल्लिका दुआ यांनी सांगितले की, प्रख्यात टेलिव्हिजन पत्रकार यांचे रविवारी येथील लोधी रोड स्मशानभूमीत अंत्यसंस्कार केले. त्यांची पत्नी, रेडिओलॉजिस्ट पद्मावती ‘चिन्ना’ दुआ यांना या वर्षी जूनमध्ये कोरोना विषाणूच्या संसर्गामुळे प्राण गमवावे लागले होते. विनोद दुआ यांचे इंद्रप्रस्थ अपोलो रुग्णालयात शनिवारी सायंकाळी ५ वाजण्याच्या सुमारास निधन झाल्याचे रुग्णालयाने एका निवेदनात म्हटले आहे. याच रुग्णालयात त्यांच्यावर यकृताच्या दीर्घ आजारावर उपचार सुरू होते.

निर्भीड, निडर आणि असाधारण
निर्भीड, निडर आणि असाधारण असे विनोद दुआ यांचे वर्णन करता येईल. दिल्लीच्या निर्वासित वसाहतींपासून त्यांचा प्रवास सुरु झाला होता. त्यांचा परिवार पाकिस्तानांतून भारतात आला होता आणि येथे स्थायिक झालेला होता. पुढे ते 42 वर्षे पत्रकारितेच्या उत्कृष्टतेच्या शिखरावर पोहोचले, नेहमी सत्याच्या बाजूने उभे राहून त्यांनी एक अनोखे जीवन जगले. विनोद दुआ हे हिंदी टीव्ही पत्रकारितेतील एक सुप्रसिद्ध पत्रकार होते.
विनोद दुआ यांचे शालेय शिक्षण विजय नगर येथील सरकारी शाळेतून माध्यमिकपर्यंत झाले. त्यानंतर तो रूप नगर येथील धनपत राय शाळेत आणि नंतर दिल्ली विद्यापीठाच्या (डीयू) हंसराज कॉलेजमध्ये गेला. तेथून त्यांनी इंग्रजी ऑनर्स केले. बीए (ऑनर्स) मध्ये उत्कृष्ट गुण मिळवल्यानंतर त्यांनी एमएमध्ये प्रवेश घेतला. विनोद दुआ यांनी हंसराज कॉलेजमधून इंग्रजी साहित्यात पदवी मिळवली आणि नंतर दिल्ली विद्यापीठातून साहित्यात पदव्युत्तर शिक्षण घेतले. गेल्या काही वर्षांत त्यांनी अनेक पुरस्कार पटकावले आहेत. 2008 मध्ये विनोद दुआ यांना पत्रकारितेसाठी पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. पत्रकारितेतील रामनाथ गोयंका उत्कृष्टता पुरस्कार प्राप्त करणारे ते इलेक्ट्रॉनिक माध्यमातील पहिले पत्रकार होते.

विनोद दुआ यांना 1984 च्या उत्तरार्धात सुरू झालेल्या जनवाणी कार्यक्रमाचे अँकर झाले. तोपर्यंत देशाने त्यांना 1984 च्या लोकसभा निवडणुका प्रणय रॉयसोबत टीव्हीवर सादर करताना पाहिले होते. जनवाणीच्या प्रत्येक एपिसोडने विनोद दुआ यांना अखिल भारतीय ओळख मिळवून दिली. विनोद दुआ यांना राजकारणापासून स्वयंपाकापर्यंत सर्वच गोष्टींमध्ये रस होता. त्यांनी एनडीटीव्हीसाठी ‘जायका इंडिया का’ हा लोकप्रिय पाककृती कार्यक्रम सादर केला, ज्यामध्ये त्यांनी भारतातील विविध शहरे आणि गावांमधील विशिष्ट खाद्यसंस्कृती शोधून काढल्या. त्यांनी ‘द वायर’ (हिंदी) साठी ‘जन गण मन की बात’ या कार्यक्रमाचे अँकरिंगही केले.

शास्त्रीय संगीतात प्रचंड रस घेणारे विनोद दुआ आजारी पडण्यापूर्वी दिवसातून एक-दोन वेळा इंडिया इंटर नॅशनल सेंटरमध्ये भेटत असत. तिथे मित्रांसोबत बसून देश आणि जगावर चर्चा करायला आवडायची. त्याचप्रमाणे ते खान मार्केटमधील पुस्तकांच्या दुकानाला भेट देऊन नव्याने प्रकाशित झालेल्या पुस्तकांची माहिती घेत होते. काही वर्षांपूर्वी विनोद दुआ यांनी सिव्हिल लाईन्समध्ये घर घेतले होते. त्यांच्या पश्चात दोन मुली आहेत. त्यापैकी धाकटी मुलगी मल्लिका ही अभिनेत्री तर मोठी मानसोपचार तज्ञ आहे.